II. Meşrutiyet’in İlanı


✓ Sultan II. Abdülhamid 13 Şubat 1878’de meclisi süresiz tatil etmiş ve böylece Osmanlı Devleti mutlakiyetçi bir yönetime dönmüştür.
✓ 1908 yılında içerde ve dışarda gelişen olaylar üzerine İttihat ve Terakki Cemiyeti harekete geçmeye karar vermiştir.
1889’dameşrutiyettaraftarıaydınlartarafındanİttihatveTerakki(Birleşmeveİlerleme) Cemiyeti kuruldu.
BucemiyetinamacıanayasayıtekraryürürlüğekoydurarakMebusanMeclisi’niaçtırıp yeniden meşrutiyet yönetimine geçişi sağlamaktı.
İttihatveTerakki’yegöredevletikurtaracaktekyolII.Abdülhamit’intahttanindirilmesi ve meşrutiyet rejimine geçilmesiydi.
✓ Bu dönemde Rusya ve İngiltere Estonya’nın Reval şehrinde Haziran 1908’de bir görüşme yaptılar. Bu görüşmede, Makedonya’da Osmanlı yönetiminin kaldırılması ve Osmanlı’daki diğer Hristiyanlar için de ıslahat projeleri hazırlanması kararlaştırılırdı.
✓ İttihat ve Terakki Cemiyeti bu gelişme üzerine harekete geçti. Cemiyet, bir bildiri yayınlayarak Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmalarının temel nedeni olarak IIAbdülhamid’i gösterdi.
✓ İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne bağlı subayların askerleriyle birlikte ayaklanması ve gösterilerin tüm ülkeye yayılması üzerine II. Abdülhamit, Kanunuesasi’yi yeniden yürürlüğe koyarak II. Meşrutiyeti ilan etti (24 Temmuz 1908).
✓ II. Meşrutiyet ülkede büyük bir hürriyet ortamı oluşturdu. Ancak bu durum iç karışıklıkları engelleyemedi.

II. Meşrutiyet ve Kanunuesasi’nin Getirdiği Yenilikler

Basındakisansürkaldırılmıştır.
Bakanlar Kurulu padişaha değil meclise karşı sorumlu hale gelmiştir.
Meclise padişahı tahttan indirebilme yetkisi tanınmıştır.
Padişah mecliste anayasaya bağlılık yemini etmiştir.
Meclis padişahtan izin almadan yasa yapma hakkına sahip olmuştur.
Uluslararası karar ve antlaşmalar meclisin onayına bırakılmıştır.
İttihat ve Terakki Partisi’ne karşı yeni partiler kurulmuş ve çok partili hayat başlamıştır.
II. Meşrutiyet Dönemi’nde Yaşanan Siyasî Gelişmeler
1878'de Berlin Antlaşması ile geçici olarak Avusturya'ya bırakılan Bosna-Hersek, 1908 yılında Avusturya tarafından tamamen ele geçirilmiştir.
Berlin Antlaşması ile ıslahatlar yapılmak şartıyla Osmanlı yönetiminde kalan Doğu Rumeli, 1885'te çıkarılan bir isyan ile Bulgar prensliğine bağlanmıştır.
Bulgaristan da Doğu Rumeli gibi 1908'de yaşanan siyasi karışıklıklardan yararlanmış Osmanlı Devleti’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir.
1897’de İstanbul Antlaşması ile özerk hale gelen Girit, 1908 yılında Yunanistan ’a bağlanmıştır.
✓ II. Meşrutiyet ile birlikte Türk demokrasi tarihinde gerçek anlamıyla siyasi partiler kurulmaya başlanmıştır. Böylece daha meşrutiyetçi bir yapı ve gerçek parlamenter hükûmet modeli benimsenmiştir.

II. Meşrutiyet Dönemi’nde Kurulan Siyasi Partiler

İttihat ve Terakki Fırkası
Osmanlı Demokrat Fırkası
Mutedil Hürriyetperveran Fırkası
Ahali Fırkası
Hürriyet ve İtilaf Fırkası
Ahrar Fırkası
İttihad-ı Muhammedi Fırkası
Islahat-ı Esasiye Osmaniye Fırkası
Osmanlı Sosyalist Fırkası
Millî Meşrutiyet Fırkası